Citaat Machiavelli: “Zoals een goede mentaliteit voor haar voortbestaan wetten nodig heeft, zo is voor de naleving van wetten een goede mentaliteit onontbeerlijk”
Uit de tweejaarlijkse steekproef voor de doelgroepen Particulieren en MKB blijkt dat de nalevingstekorten in de periode 2014 â 2020 voor Particulieren is gedaald naar 0,4% in 2020 (was 1,0% in 2014) en in de periode 2012 â 2017 voor het MKB is gedaald naar 4,3% in 2017 (was 6,0% in 2012). Dat staat in de âToelichting op het handhavingsbeleid bij de Belastingdienstâ die door staatssecretaris Van Rij van FinanciĂ«n naar de Tweede Kamer is gestuurd. Aldus Taxlive.
Die toelichting lijkt een ‘feel good story’. Behalve de ICT en het personeelstekort lijkt de Belastingdienst op de goede weg vooruit in het toezicht: “De belastingmoraal vertoont een gelijkmatig beeld over de jaren heen. Het vertrouwen in de Belastingdienst is in 2022 onder fiscaal dienstverleners en MKB-ondernemingen iets afgenomen ten opzichte van 2021 (hoewel bij MKB-ondernemingen niet significant). Het vertrouwen van burgers en grote organisaties in de Belastingdienst is in 2022 niet veranderd ten opzichte van 2021”. Maar op een schaal van 1 t/m 5 (hoogste) liggen de kengetallen tussen de 3 en 4,5. Dat ligt dus niet tegen de 5 aan en er kan nog flink worden verbeterd. Mogelijk, dat de “onderverdeling van de heterogene populatie MKB-ondernemers in homogene subgroepen met daarbij een passende behandelstrategie” haar vruchten nog moet afwerpen. Het doet mij namelijk denken aan oude beproefde strategieĂ«n uit de jaren 90 van de vorige eeuw. Maar zoals zo vaak wordt het wiel opnieuw uitgevonden.
Maar misschien moeten ook de “handvatten aan alle medewerkers om de menselijke maat te hanteren in hun dagelijkse werk en waar nodig maatwerk te bieden, ook bij het uitoefenen van toezicht” nog hun uitwerking hebben. Zoals de online leermodule âRuimte in het rechtâ, die praktisch uitlegt wat menselijke maat is en helpt om lastig zaken te herkennen en te bespreken; de casusdialoog, waarbij leidinggevenden en medewerkers casuĂŻstiek met elkaar bespreken en waar nodig de vaktechnische lijn kunnen inschakelen; en ‘movie learning’, leren aan de hand van filmfragmenten.
Ik heb het eerder bepleit: maak deze handvatten openbaar, zodat belastingplichtigen weten, waarmee de inspecteur worstelt. Transparantie in de communicatie helpt het vertrouwen terug te winnen.
Ricky Turpijn
