Goed om eens terug te kijken naar de jaren 30 van de vorige eeuw. Nederland had zijn defensie uitgaven en daardoor haar leger verwaarloosd. Dit alles naar aanleiding van het succesvolle beleid van neutraliteit om buiten WOI te blijven. Toen na 1935 Nederland het vermoeden had van de uitbreidingsdrift van Hitler Duitsland werd het defensiebudget te laat verhoogd. Het gebrek aan materieel en het ongeoefende leger kon niet voorkomen, dat slechts de voormalige KNIL soldaten enige weerstand konden bieden aan de invasie op 10 mei 1940. De rest is historie.
Zou er iemand in Nederland in 2025 een ‘déjà vu’ moment van de jaren 30 hebben? De dreiging uit Oost Europa lijkt steeds meer een reële vorm aan te nemen. Grote broer Amerika lijkt als bondgenoot niet meer zo vanzelfsprekend, nu het – terecht – vraagt meer van het BBP te besteden aan de defensiebegroting. Dan blijkt de dreiging een afweging van wat economisch en maatschappelijk haalbaar is en is het ‘gewoon’ een geldkwestie. Niet een kwestie van leven of dood (NRC 9/1/25 Wat een NAVO-norm van 5 procent voor Nederland betekent: ‘Dat kan alleen als de dienstplicht wordt geactiveerd). Déjà vu? Sommigen noemen het doemdenken. Anderen noemen het de geschiedenis die zich herhaalt.
Good to look back at the 1930s. The Netherlands had neglected its defense expenditure and therefore its army. All this in response to the successful policy of neutrality to stay out of WWI. When, after 1935, the Netherlands suspected Hitler’s Germany’s urge to expand, the defense budget was increased too late. The lack of equipment and the untrained army could not prevent the fact that only the former KNIL soldiers could offer some resistance to the invasion on May 10, 1940. The rest is history.
Would anyone in the Netherlands have a ‘déjà vu’ moment from the 1930s in 2025? The threat from Eastern Europe seems to be taking an increasingly real form. Big brother America no longer seems so self-evident as an ally, now that it is rightly asking to spend more of its GDP on the defense budget. Then the threat turns out to be a consideration of what is economically and socially feasible and it is ‘simply’ a matter of money. Not a matter of life or death (NRC 9/1/25 What a NATO standard of 5 percent means for the Netherlands: ‘That is only possible if conscription is activated). Déjà vu? Some call it doom thinking. Others call it history repeating itself.
Ricky Turpijn
