Citaat Jan Gresshof: “Uit de bevruchting spruiten uitsluitend plichten voort. Geen rechten”
Taxlive 19/12/22 VNVandaag 16/12/22
Bron: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 06-12-2022 21/01421 ECLI:NL:GHARL:2022:10440
https://uitspraken.rechtspraak.nl/#!/details?id=ECLI:NL:GHARL:2022:10440
Samenvatting
Belanghebbende, de heer X, en zijn partner, de heer Y, hebben een kinderwens. X neemt daartoe in de VS deel aan een eiceldonatie- en draagmoederschapprogramma. Van de totale kosten die X maakt ($ 167.000), brengt hij € 38.000 aan ivf-kosten in aftrek als uitgaven voor specifieke zorgkosten. De inspecteur staat aftrek van de ivf-kosten niet toe. Na een uitvoerige analyse oordeelt Rechtbank Gelderland dat het verdragsrechtelijk discriminatieverbod weliswaar is geschonden door de ivf-kosten die X heeft gemaakt niet in aftrek toe te laten, maar dat de rechtbank niet voor rechtsherstel kan zorgen. X gaat in hoger beroep.
Hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt dat de aftrekregeling voor specifieke zorgkosten in het geval van X niet in strijd komt met het verdragsrechtelijke discriminatieverbod. De wetgever heeft de hem toekomende ruime beoordelingsvrijheid namelijk niet overschreden.
Volgens het hof volgt uit de wetsgeschiedenis voor de aftrekregeling van specifieke zorgkosten dat het de bedoeling is om uitsluitend uitgaven ter zake van ziekte en invaliditeit in aanmerking te nemen. Daarbij moet dan sprake zijn van een direct verband met die ziekte of invaliditeit en kan de belastingplichtige zich daaraan op grond van medische noodzaak redelijkerwijs niet onttrekken. Daarbij wordt door de wetgever een onderscheid gemaakt tussen een groep ‘zieken en gehandicapten’ en ‘gezonden’.
De aftrekregeling voor specifieke zorgkosten ter zake van een ivf-behandeling staat open voor heterostellen bij wie het na 12 maanden onbeschermde geslachtsgemeenschap met dezelfde partner niet is gelukt om zwanger te worden terwijl bij geen van beide partners een medische oorzaak hiervoor kan worden gevonden. Dit maakt niet dat in die gevallen geen sprake is van uitgaven die in direct verband met een ziekte of invaliditeit kunnen worden gebracht en waaraan de belastingplichtige zich op grond van medische noodzaak redelijkerwijs niet kan onttrekken. Daarmee wordt namelijk aangesloten bij de stand van de medische wetenschap. Het gelijk is aan de inspecteur.
Opmerking
Geen discriminatie bij weigering aftrek ivf-kosten homostel.
Ongetwijfeld gaat onderstaande zaak naar de Hoge Raad. Een homostel wil de voorbereidingskosten voor een ivf als bijzondere ziektekosten in aftrek brengen. De ivf bij de draagmoeder heeft overigens een mooie dochter opgeleverd.De inspecteur wijst de aftrek af. De rechtbank ziet deze uitgaven niet in direct verband staan tot een ziekte of handicap. Maar ziet wel discriminatie met heterostellen, waar de uitgaven voor een ivf wel tot een ziektekostenaftrek kan leiden. Maar het is aan de wetgever om dat rechtstekort te herstellen.
In hoger beroep volgt het Hof de rechtbank, maar ziet geen discriminatie. Dus geen aftrek.
De wetgever maakt een onderscheid tussen een groep ‘zieken en gehandicapten’ (waarvoor de aftrekregeling geldt) en een groep ‘gezonden’ (waarvoor de aftrekregeling niet geldt). Dit onderscheid betreft niet een direct of indirect onderscheid op basis van sekse of seksuele voorkeur. En het Hof eerbiedigt dit onderscheid. Het dragende oordeel is, dat het niet onredelijk is om voor de aftrekregeling voor specifieke zorgkosten, en de beoordeling van de medische noodzaak in het bijzonder, bij de stand van de medische wetenschap aan te sluiten. En die is, dat een medische noodzaak voor het ondergaan van een ivf-behandeling wordt aangenomen, ook als geen specifieke medische oorzaak bij één van de partners kan worden vastgesteld. Als ik het Hof goed begrijp, zijn dat dus heteropartners. Dit impliceert, dat de vervulling van een kinderwens door ivf voor een homostel niet automatisch een medische noodzaak is.
Waar komt de aanname van diè stand van de medische wetenschap vandaan? En als die medische noodzaak bij het homostel er nu is bijv. vanwege ernstig psychisch lijden?
Nou, dat lijkt voer voor de Hoge Raad.
Ricky Turpijn
