Citaat Johan Cruijff: “De waarheid is nooit precies zoals je denkt dat hij zou zijn.”
Taxlive 29/11/24 VNVandaag 28/11/24
Samenvatting
Landen in de Europese Unie lopen jaarlijks meer dan € 100 miljard aan inkomsten mis door belastingontwijking door bedrijven. De maatregelen hiertegen uit Brussel zijn niet waterdicht omdat lidstaten ze verschillend interpreteren. Dat concludeert de Europese Rekenkamer in een nieuw rapport. Hoeveel belastinginkomsten Nederland misloopt, vermeldt het rapport niet.
Multinationals worden steeds behendiger in het omzeilen van belasting door in te spelen op hiaten in de wetgeving van verschillende landen, stelt de Rekenkamer. Elke lidstaat heeft het recht om eigen wetten en stelsels te ontwerpen die voor zichzelf het gunstigst zijn. De Europese Commissie kan alleen ingrijpen als dit de interne markt van de EU verstoort.
De afgelopen jaren zijn in Brussel verschillende Europese richtlijnen vastgesteld om schadelijke belastingpraktijken te bestrijden, zonder duidelijk te maken hoe die regels in de praktijk moeten worden toegepast. “Wanneer lidstaten hiaten en onduidelijke definities tegenkomen, interpreteren zij die verschillend”, stelt de Rekenkamer.
Landen zouden ook informatie over belastingontwijking moeten uitwisselen, maar ze doen daar doorgaans weinig mee. Soms duurde het zo lang voordat een lidstaat een belastingmaatregel moest terugdraaien, dat bedrijven nog geruime tijd konden blijven profiteren van de oneerlijke belastingvoordelen.
De Rekenkamer onderzocht onder meer hoe de richtlijnen uit Brussel tussen 2019 en 2023 werden toegepast in Nederland, Ierland, Cyprus, Luxemburg en Malta. Nederland, dat volgens recent onderzoek van non-profitorganisatie Tax Justice Network nog steeds een belangrijke schakel vormt bij belastingontwijking, deed het aanzienlijk beter dan de andere vier.
Zo beschikt de Nederlandse Belastingdienst over een speciaal team dat meldingen over belastingontwijking handmatig beoordeelt. De sancties voor het niet naleven van meldingsverplichtingen liepen fors uiteen, van maximaal € 20.000 per jaar in Cyprus tot ruim € 1 miljoen in Nederland.
Van de vijf lidstaten deed alleen Nederland onderzoek naar de doeltreffendheid van de instrumenten die zijn ingevoerd om belastingontwijking tegen te gaan. In oktober 2023 publiceerde de Nederlandse overheid daarover een verslag, waarin werd vastgesteld dat de maatregelen ervoor hadden gezorgd dat de geldstroom vanuit Nederland naar laagbelastende landen met 85 procent was gedaald.
Opmerking
“Landen in de Europese Unie lopen jaarlijks meer dan € 100 miljard aan inkomsten mis door belastingontwijking door bedrijven. De maatregelen hiertegen uit Brussel zijn niet waterdicht omdat lidstaten ze verschillend interpreteren. Dat concludeert de Europese Rekenkamer in een nieuw rapport. Hoeveel belastinginkomsten Nederland misloopt, vermeldt het rapport niet.”
Aldus de sensationele aankondiging door Taxlive en vervolgens: “De Rekenkamer onderzocht onder meer hoe de richtlijnen uit Brussel tussen 2019 en 2023 werden toegepast in Nederland, Ierland, Cyprus, Luxemburg en Malta. Nederland, dat volgens recent onderzoek van non-profitorganisatie Tax Justice Network nog steeds een belangrijke schakel vormt bij belastingontwijking, deed het aanzienlijk beter dan de andere vier.”
Maar in het rapport van de Europese Rekenkamer wordt de kop van misgelopen belastinginkomsten van € 100 miljard niet verder toegelicht. Anders dan dat er elders verwezen wordt naar de rapportage uit 2021 met andere ook niet geringe bedragen:
“Naar schatting loopt de EU alleen al als gevolg van belastingontwijking door ondernemingen elk jaar 50 tot 70 miljard EUR aan belastinginkomsten mis. Dit bedrag loopt op tot bijna 190 miljard EUR (ongeveer 1,7 % van het bbp van de EU ten tijde van deze studie) als rekening wordt gehouden met andere factoren, zoals bijzondere fiscale constructies en inefficiënties in de belastinginning”.
Ik zal wel met mijn neus gekeken hebben.
Maar ik ben nog niet wijzer geworden of de bestrijding van belastingontwijking in de EU in bedragen haar vruchten afwerpt, ondanks de door de ERK geconstateerde vertraging in implementatie van de richtlijnen in nationale wetgeving en zo goed als afwezige monitoring van deze implementaties op effectiviteit.
Ricky Turpijn
