Citaat Voltaire: “De mensen zijn gelijk; niet afkomst, alleen deugd maakt dat er verschil tussen hen is”
Taxlive 11/10/2023 VNVandaag 10/10/2023
Bron: Rechtbank Den Haag 08-08-2023 (publicatie 14-08-2023) SGR 21/3306 ECLI:NL:RBDHA:2023:11856
https://uitspraken.rechtspraak.nl/#!/details?id=ECLI:NL:RBDHA:2023:11856
Samenvatting
Stichting X heeft als ‘As-Soennah-moskee’ vanaf 1 januari 2008 de ANBI-status. X is in het kader van een derdenonderzoek bevraagd hoe zij contante giften verwerkt, nadat iemand deze in de IB-sfeer had afgetrokken. De ANBI-status van X is na een daarop volgend boekenonderzoek in 2018 met terugwerkende kracht tot 2008 ingetrokken. X stelt dat het boekenonderzoek is ingesteld vanwege haar islamitische achtergrond en dat de inspecteur misbruik maakt van zijn controlebevoegdheden.
Rechtbank Den Haag oordeelt dat de Belastingdienst zich specifiek richt op giften aan moskeeën en andere islamitische instellingen en dat deze als een frauderisico worden gezien. Vanwege deze risicoselectie worden de bevindingen van het boekenonderzoek genegeerd (zie HR 10 december 2021, 20/02304, V-N 2021/54.19) en wordt getoetst of de intrekking voor het overige wel voldoende is onderbouwd. Het feit dat X geen goed beleidsplan heeft en niet voldoet aan haar publicatieplicht van de jaarcijfers is geen reden om de ANBI-status in te trekken. Er had eerst een reële mogelijkheid tot herstel moeten zijn. Bij het derdenonderzoek zijn weliswaar reeds diverse ernstige gebreken in de administratie van X geconstateerd, maar hieruit is niet af te leiden dat X niet voldoet aan de kwantitatieve 90% ANBI-eis. De inspecteur maakt dus niet aannemelijk dat de ANBI-status op goede gronden is ingetrokken. Wegens het overschrijden van de redelijke termijn krijgt X voorts een immateriële schadevergoeding van € 2500. De inspecteur heeft inmiddels hoger beroep ingesteld.
Opmerking
Een publiek gevoelige uitspraak, waartegen hoger beroep is ingesteld. Heeft de inspecteur de ANBI status van een moskee ingetrokken op basis van een risicoselectie, die “zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht, dat het gebruik van hetgeen bij die controle aan het licht is gekomen onder alle omstandigheden ontoelaatbaar moet worden geacht”? Dit criterium van de Hoge Raad in haar arrest van 10 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1748, ging over de controle van een aangifte, die voortvloeit uit een “risicoselectie, een verwerking van persoonsgegevens in een databank of een gebruik van een databank waarin persoonsgegevens zijn opgeslagen”. (FSV). De rechtbank vindt dit ook van toepassing op “de risicoselectie voor onderzoek naar de vraag of aan een instelling terecht de ANBI-status is toegekend”. Dit lijkt een plausibele aanname, maar wel één die vatbaar is voor cassatie (mocht het zover komen).
De inspecteur IB vraagt naar aanleiding van een aangifte, waarin een giftenaftrek aan een moskee is opgenomen, aan het ANBI team om een derdenonderzoek in te stellen naar de aannemelijkheid, dat de gift ook daadwerkelijk is geregistreerd in de administratie van de moskee. Dat derdenonderzoek geeft aanleiding om een nader boekenonderzoek bij de moskee in te stellen. Vóór het begin van dat onderzoek wordt de ANBI status ingetrokken. De moskee trekt de discriminatiekaart. De rechtbank oordeelt (ro 22): “Uit de stukken van het geding kan worden afgeleid dat bij de belastingdienst sprake was van een verhoogde belangstelling voor giften aan moskeeën en andere islamitische instellingen en dat dergelijke instellingen op zichzelf reeds als frauderisico worden gezien. Hoewel dat op zichzelf niet betekent dat verweerder in onderhavig geval daadwerkelijk het discriminatieverbod heeft overtreden, kan niet worden uitgesloten dat het feit dat het hier een islamitische stichting betreft (mede) reden is geweest om bij eiseres het boekenonderzoek in te stellen en aldus voor de risicoselectie bewust of onbewust een criterium is aangelegd dat jegens eiseres leidt tot schending van het discriminatieverbod”. Innerlijk tegenstrijdig volgens mij.
Daarom gaat de rechtbank voorbij aan de bevindingen uit het boekenonderzoek. De rechtbank neemt in haar oordeel dan alleen mee de info uit het derdenonderzoek. Die geeft volgens de rechtbank geen voldoende onderbouwing. Mede omdat materieel gezien een herstelmogelijkheid voor de moskee ontbrak, voordat de ANBI status werd ingetrokken.
Hoger beroep is aangetekend. Ik wijs op het sterk bekritiseerde opiniestuk van hoogleraar wetenschapsfilosofie Mieke Boon over de mogelijkheid etniciteit wel degelijk in een risicoselectie mee te nemen.
https://ris.utwente.nl/ws/portalfiles/portal/206452459/Boon_Trouw_May_25_2020.pdf
Ricky Turpijn
