Weer een ‘sinkhole’ in de begroting
NDFR 3/2/2022
Bron: Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 19-01-2022 (publicatie 27-01-2022) 20/00453 ECLI:NL:GHSHE:2022:134
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHSHE:2022:134
https://www.ndfr.nl/content/ECLI_NL_GHSHE_2022_134
Samenvatting
Belastingrente. Evenredigheidsbeginsel. Toetsingsverbod. Doel en strekking van de wettelijke regeling.
Door een fout in een gebruikt softwarepakket wordt een onjuiste aangifte IB 2015 ingediend. Als gevolg daarvan wordt een verlies vastgesteld dat wordt verrekend met het jaar 2012. De aanslag IB 2012 wordt daardoor met € 43.710 verminderd. Belanghebbende heeft dit bedrag ontvangen. Er is geen belastingrente vergoed. Belanghebbende heeft direct een verbeterde aangifte ingediend en de foute verliesverrekening wordt via een navorderingsaanslag teruggedraaid. Daarbij wordt € 9.438 belastingrente berekend over de periode 1 juli 2013 tot en met 2 februari 2019. Het werkelijke rentevoordeel van belanghebbende gedurende de periode dat de teruggaaf tot zijn bezit heeft behoord, bedraagt € 809.
Het hof oordeelt dat de inspecteur het zorgvuldigheidsbeginsel niet heeft geschonden. Het Besluit Fiscaal Bestuursrecht van 9 mei 2017 is niet van toepassing omdat het aldaar geformuleerde beleid betrekking heeft op de regeling van de heffingsrente en niet op de regeling van belastingrente.
Ook het beroep op het evenredigheidsbeginsel, zoals neergelegd in artikel 3:4, lid 2, Awb faalt, gelet op artikel 3:1 Awb. Ook is het hof niet toegestaan een formele wet te toetsen aan het ongeschreven evenredigheidsbeginsel in verband met het in artikel 120 Grondwet neergelegde toetsingsverbod.
Desalniettemin krijgt belanghebbende gelijk. Het hof acht de uitkomst in dit geval, waarbij enerzijds de wetgever bewust geen belastingrente vergoedt bij teruggaven die voortvloeien uit verliesverrekening, maar wel rente in rekening wordt gebracht bij het terugdraaien van die verliesverrekening, in strijd met doel en strekking van de wettelijke regeling. Naar het oordeel van het hof heeft de wetgever deze onevenwichtigheid niet voorzien. Het hof voorziet in dit rechtstekort door de belastingrente te beperken tot € 809.
Opmerking
Deze uitspraak van het Hof over de belastingrente is toch wel heel opvallend. Over een carry back restitutie wordt geen belastingrente vergoed; maar het terugnemen van het verlies door een aangepaste aangifte van het verliesjaar met als gevolg navordering over het verrrekende jaar levert wel een te betalen belastingrente op. Niet evenredig zegt het Hof nu. And the times they are a changin’ zong Bob Dylan.
In de fiscale praktijk is vaak met de inspecteur gebakkeleid over deze onevenredigheid. Ook toen het nog over heffingsrente ging. Immers, vanuit economisch oogpunt geen rente vergoeden over het terug te geven bedrag na verliesverrrekening, maar over de navordering wel rente berekenen voelt onrechtvaardig aan. Maar dat was wel de wet. En nu het over belastingrente gaat – beboeting van een verzuim – zou er nog minder reden zijn om deze onrechtvaardigheid weg te nemen. Maar rechter Gladpootjes c.s. meent toch anders te oordelen bij dit substantiële belang. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken, dat deze rechter de weldadige wierook van de Raad van State voor een evenredige toepassing van de wet heeft geroken. Ongetwijfeld zullen nu de adviseurs in hordes aankloppen in de IB én in de Vpb. Weer een ‘sinkhole’ in de begroting. Inspecteurs, maak jullie borst maar nat! Een mooie opening richting de Hoge Raad voor de inspecteur (IB). Hoewel de inspecteur weer voor het vuurpeloton staat, is de Hoge Raad toch de enige instantie die het recht daarover kan uitspreken. Immers, er staat een rechtsvraag ter discussie. Is er een verzuim in casu (herstel verliesjaar) op basis waarvan over de navordering van het verrekende jaar belastingrente moet worden betaald? Gevoelsmatig lijkt dit niet zo te zijn.
Ricky Turpijn
