Etnisch profileren is nu niet gewoon.

Amade M’charek en Marie Rosenkrantz Lindegaard pleiten ervoor (NRC 2 okt 2021) naar aanleiding van een rechtbank uitspraak in een geschil tussen Amnestie International en de Koninklijke Marechaussee om weg te blijven van het etnisch profileren. Dit naar aanleiding van de controle in het kader van het opsporen van illegaal verblijf in Nederland. Het zgn. Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV). De kop van het artikel (Etnisch profileren? Doe het niet) lijkt een groot probleem aan te snijden. Alsof de rechtbank de deur naar etnisch profileren heeft geopend. Maar het artikel berust op een onvolledige presentatie van de uitspraak van de rechtbank. Daarnaast ware het beter geweest, als eerst maar eens het aangekondigde hoger beroep wordt afgewacht. Maar na de toeslagen affaire kan de ontvlambare boodschap van de schrijvers niet onbesproken blijven. De uitspraak geeft juist een goede balans tussen het delicate onderscheid toezicht en verboden discriminatie.

Amade M’charek and Marie Rosenkrantz Lindegaard argue in favor (NRC 2 Oct 2021) following a court ruling in a dispute between Amnesty International and the Royal Netherlands Marechaussee to stay away from ethnic profiling. This as a result of the inspection in the context of tracing illegal residence in the Netherlands. The so-called Mobile Security Surveillance (MTV). The headline of the article (Ethnic Profiling? Don’t do it) seems to address a major problem. As if the court has opened the door to ethnic profiling. But the article is based on an incomplete presentation of the court’s ruling. In addition, it would have been better if we first awaited the announced appeal. But after the allowances affair, the incendiary message of the writers cannot be ignored. The ruling strikes a good balance between the delicate distinction between supervision and prohibited discrimination.

https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBDHA:2021:10283

De schrijvers verfoeien allereerst de geformuleerde definitie van het begrip ‘etnisch profileren’ van de rechtbank. Het ligt anders. De rechtbank kent geen algemene definitie toe aan het begrip etnisch profileren. Maar uit de stukken van Amnesty formuleert de rechtbank het zo dat het Amnesty kennelijk erom te doen is “om de uitbanning van het gebruik van onveranderlijke uiterlijke kenmerken die kunnen duiden op een bepaalde her- of afkomst, in het bijzonder huidskleur en/of ras.” De definitie is dus geparafraseerd van Amnesty afkomstig. Amnesty heeft daar geen aantekening bij gemaakt. Dat geeft toch te denken.

First of all, the authors detest the court’s formulated definition of the term ‘ethnic profiling’. It’s different. The court does not assign a general definition to the concept of ethnic profiling. But from Amnesty’s documents, the court formulates it in such a way that Amnesty’s apparent aim is “to eliminate the use of unchanging external characteristics that may indicate a certain descent or descent, in particular skin color and/or race. ” The definition is therefore paraphrased from Amnesty. Amnesty has not made a note of that. That makes you think.

De schrijvers suggereren verder, dat de rechtbank heeft beslist dat de MTV selectie is toegestaan ook wanneer etniciteit het enige kenmerk is. Dat heeft de rechtbank niet gezegd.
De rechtbank constateert, dat er geen sprake is van systematisch onrechtmatig gebruik van etniciteit. Als iemands etniciteit een rol speelt, is dat als een “onderdeel in een optelsom van samenhangende indicatoren voor een concrete selectiebeslissing. Dat dit in de optelsom uiteindelijk de doorslag geeft, is inderdaad denkbaar, maar dat is, gelet op het doel van het MTV niet per definitie of in het algemeen gesproken onevenredig”. De rechtbank constateert wel, dat “in individuele gevallen onrechtmatig en discriminatoir gebruik wordt gemaakt van etniciteit”. In de praktijk kan het namelijk voorkomen “dat huidskleur of andere etnische uiterlijke kenmerken in concrete gevallen feitelijk wel de enige of overwegende redenen zijn voor een controle, of dat een selectiebeslissing achteraf niet uitlegbaar blijkt aan de hand van de indicatoren van het profiel voor een bepaalde MTV-controleactie”. Die casus zijn niet aan deze rechtbank voorgelegd. Dat mag natuurlijk niet, ‘but hey, shit happens’. Het is volgens de rechter in ieder geval niet voldoende om etniciteit uit een selectiebeslissing van de marechaussee te bannen. Uit niets blijkt namelijk, dat dit structureel gebeurt. De rechter stelt, dat de taak van “het MTV is gericht op bestrijding van illegaal verblijf in Nederland. Dan staat het verkrijgen van concrete duidelijkheid over identiteit, nationaliteit en verblijfsrechtelijke positie van een individu bij de controles centraal”. Het doel van het MTV stond niet ter discussie. Wellicht was het anders geweest, indien het doel van het MTV ook ter discussie stond.

The authors further suggest that the court has ruled that MTV selection is allowed even when ethnicity is the only characteristic. The court did not say that.
The court finds that there is no systematic illegal use of ethnicity. If someone’s ethnicity plays a role, it is as a “part in a sum of related indicators for a concrete selection decision. It is indeed conceivable that this will ultimately be the deciding factor in the sum, but that is not by definition disproportionate or disproportionate in view of the aim of the MTV”. The court does find that “in individual cases, illegal and discriminatory use is made of ethnicity”. In practice, it may happen that “skin color or other ethnic external characteristics are in fact the sole or predominant reasons for an inspection in concrete cases, or that a selection decision cannot be explained retrospectively on the basis of the indicators of the profile for a particular MTV Control Action”. That case was not presented to this court. Of course that’s not allowed, ‘but hey, shit happens’. According to the judge, it is in any case not sufficient to ban ethnicity from a selection decision by the Marechaussee. There is nothing to show, namely, that this happens on a structural basis. The judge states that the task of “the MTV is aimed at combating illegal residence in the Netherlands. In that case, obtaining concrete clarity about an individual’s identity, nationality and residence status is central to the checks”. The purpose of the MTV was not in question. Perhaps it would have been different if the purpose of the MTV was also under discussion.

Ieder zijn mening, maar gegeven de gevoeligheid van het onderwerp zouden de schrijvers toch genuanceerder naar de uitspraak moeten kijken. Er is geen sprake van etnisch profileren binnen het MTV. De uitspraak geeft juist een goede balans tussen het delicate onderscheid toezicht en verboden discriminatie.

Everyone has their own opinion, but given the sensitivity of the subject, the writers should take a more nuanced look at the statement. There is no question of ethnic profiling within the MTV. The ruling strikes a good balance between the delicate distinction between supervision and prohibited discrimination.

Ricky Turpijn