De coronapandemie liet niet alleen een virus, maar ook verdeeldheid achter. Een belangrijke les? Een crisis raakt ons allemaal, maar niet op dezelfde manier. Terwijl overheden maatregelen namen om het virus te bestrijden, groeide bij sommigen juist het wantrouwen. Er waren er, die niet geloofden in het virus, anderen zagen er een complot in. Dit leidde tot felle discussies en een diepere kloof in de samenleving. In plaats van dit enkel als irrationaliteit af te doen, moeten we begrijpen waar die scepsis vandaan komt.
De eerste les is dat veel complotdenkers de overheid niet zonder reden wantrouwen. Vaak voelen ze zich al jaren genegeerd of misleid. De pandemie versterkte dat gevoel, terwijl sociale media de verspreiding van complottheorieën versnelden. Dit toonde aan hoe belangrijk het is, dat overheden helder, eerlijk en vooral empathisch communiceren. Ook als je het als overheid niet weet. Vertrouwen vraagt niet om cijfers, maar om openheid en begrip.
Een tweede belangrijke les is, dat de balans tussen individuele vrijheid en collectieve verantwoordelijkheid niet eenvoudig is te bepalen. “Mijn vrijheid” mag niet ten koste gaan van andermans gezondheid. Dit besef is essentieel, niet alleen bij pandemieën, maar bij elke crisis die samenwerking vereist.
De kern van alle lessen? Of het nu gaat om volksgezondheid, klimaat of geopolitieke dreigingen: alleen door samen te werken en van het verleden te leren, kunnen we toekomstige crises overwinnen. Het is een open deur, ik weet het. Maar er is geen alternatief.
The corona pandemic left not only a virus, but also division. An important lesson? A crisis affects us all, but not in the same way. While governments took measures to combat the virus, some people became more distrustful. There were those who did not believe in the virus, others saw a conspiracy in it. This led to heated discussions and a deeper divide in society. Instead of dismissing this as irrationality, we need to understand where this scepticism comes from.
The first lesson is that many conspiracy theorists do not distrust the government without reason. They often feel ignored or misled for years. The pandemic reinforced that feeling, while social media accelerated the spread of conspiracy theories. This showed how important it is for governments to communicate clearly, honestly and, above all, empathetically. Even if you as a government do not know. Trust does not require figures, but openness and understanding.
A second important lesson is that the balance between individual freedom and collective responsibility is not easy to determine. “My freedom” should not be at the expense of other people’s health. This realization is essential, not only in pandemics, but in any crisis that requires cooperation.
The core of all lessons? Whether it is public health, climate or geopolitical threats: only by working together and learning from the past can we overcome future crises. It is an open door, I know. But there is no alternative.
Ricky Turpijn
